In recordtijd probeert de Nepalese bergbeklimmer Nirmal Punja alle veertien Himalayabergen van meer dan 8.000 meter te bedwingen. Nog drie te gaan. Onderweg ziet hij soms klimmers sterven.
Mark van Driel20 september 2019, 20:59
Sinds april heeft Nirmal Purja de ‘zone des doods’ in de Himalaya elf maal betreden zonder er schrik aan over te houden. Zijn volgende drie bezoeken aan de hooggelegen bergketen staan gepland voor september en oktober. De 36-jarige ex-militair uit Nepal wil als snelste klimmer de top bereiken van alle veertien pieken van ruim 8.000 meter, ook al gebeuren boven die hoogtegrens de meeste dodelijke ongelukken.
Purja behoort zelf niet tot de Sherpa’s, de etnische groep uit het Nepalese hooggebergte die aan commerciële expedities gidsen en dragers levert. Hij komt uit de stad Narayanghat,een stad in een laaggelegen deel. Net als zijn vader trad hij als 18-jarige toe tot een befaamd Brits legerregiment van Nepalezen, de Gurkha’s, een overblijfsel uit de koloniale tijd. Hij diende zestien jaar in diverse elite-eenheden zonder voet te zetten in het hooggebergte uit zijn geboorteland.
Pas zeven jaar geleden waagde hij zich in de Himalaya, volgens Outside Magazine vooral omdat hij het zat was om steeds te moeten vertellen dat hij de Mount Everest nooit had gezien. Hij ontdekte tijdens zijn eerst klimpogingen al dat hij weinig moeite had met de ijle, zuurstofarme lucht op grote hoogte. Al na twee jaar bereikte hij de top van zijn eerste monsterpiek: de Dhaulagiri (8.167m). Twee jaar geleden bereikte hij de top van de Mount Everest (8.848m) en twee andere 8.000-plussers in slechts vijf dagen.
In The New York Times duidde hij zijn lichamelijke talent: ‘Als ik 100 meter op zeeniveau loop kost dat me 11 of 12 seconden, even lang als op hoogte. Zo zit ik in elkaar. Ik kan van niemand winnen op zeeniveau maar ik kan in de bergen iedereen verslaan.’
Begin dit jaar verliet Purja het Britse leger, zes jaar voor hij officieel met militair pensioen zou gaan. Hij nam zijn spaargeld op, sloot een extra hypotheek af op zijn woning en begon aan zijn riskante project.
Hoe gevaarlijk het is, bleek in april. Op de Annapurna (8.091m), een berg die naar verluidt het leven kost aan een op de drie klimmers, trachtte Purja’s team tevergeefs een Maleisische klimmer te redden. Een maand later, op de Kanchenjunga (8.586), stierven twee Indiase klimmers wegens gebrek aan zuurstof tijdens hun reddingspogingen.
Op de Mount Everest, in mei, ving Purja de absurditeit van het moderne bergbeklimmen in een foto. Hij legde vast hoe hij op een bergkam onder de top in een file van tientallen klimmers stond te wachten. Het ongewone Instagrambeeld ging viraal terwijl hij in een tijdbestek van 48 uur niet alleen de top van Everest bereikte, maar ook die van de Lhotse (8.516m) en de Makalu (8.485m). De foto vormde de opmaat voor het aanscherpen van de klimregels voor de Everest, tot vreugde van de 36-jarige avonturier. Alleen ervaren klimmers mogen nog naar boven van de Nepalese regering.
De nu al iconische foto van de file op de Mount Everest van de hand van Nirmal Purja. Beeld AFP/Project Possible
Tot verdriet van Purja heeft de eindeloos vaak gepubliceerde foto hem financieel niets wijzers gemaakt. Er is geen auteursrecht over betaald, in veel gevallen is hij niet eens genoemd als fotograaf. Ook is er nauwelijks meer aandacht gekomen voor zijn bijzondere expeditie. Dat zou anders zijn geweest als hij een Amerikaan, Duitser of Oostenrijker was geweest, meent Purja. Zeker gezien de reddingacties die zijn team heeft uitgevoerd. ‘Laten we eerlijk zijn, dan zou het overal op de voorpagina hebben gestaan. Er is niets uitgekomen.’Toch zet Purja door, voor Nepal vooral. Sinds zijn landgenoot Tenzing Norgay in 1953 met de Nieuw-Zeelander Edmund Hillary de top van de Mount Everest als eerste bereikte, hebben Sherpa’s talloze klimrecords gevestigd. Kama Rita Sherpa bereikte de top in mei voor de 24ste maal. Ang Rita lukte het tienmaal zonder draagbare zuurstof. Lhakpa Sherpa is met negen beklimming de meest succesvolle vrouw. Er zijn zelfs twee Nepalezen op de top getrouwd.
Purja begrijpt de behoefte van zijn landgenoten om de Himalaya te bedwingen. In The New York Times zei de voormalige elitesoldaat: ‘Ik vind het geweldig om in de bergen te zijn. Dat is mijn plek.’